Οι δύο πρόσφατοι καταστροφικοί σεισμοί που έγιναν στην Τουρκία και την Συρία φέτος τον Φλεβάρη, ξυπνούν μνήμες από ισχυρούς καταστροφικούς σεισμούς στη χώρα μας και στα νησιά μας, και φέρνουν στο προσκήνιο για ακόμα μια φορά το ζήτημα της αντισεισμικής θωράκισης και προστασίας.

Με αφορμή όμως και τα πρόσφατα γεγονότα που μας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου επαναφέρουμε τη συζήτηση για την αντισεισμική και αντικεραυνική προστασία σχολικών και άλλων δημόσιων υποδομών.  Κατά τον προηγούμενο μήναένας μικρός σεισμός της τάξης του 3,2 Rήταν ικανός για την πτώση σοβάδων στοΕΠΑΛ Κέρκυρας.Στην πρόσφατη καταιγίδα ένας κεραυνός έκαψε την στέγη του ναού του Αγ.Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας. Αντίστοιχα σεισμικές δονήσεις έχουμε και στα υπόλοιπα νησιά. Είναι άλλωστε γνωστή η σεισμικότητα της περιοχής μας.

Η προσπάθεια εφησυχασμού του λαού από την κυβέρνηση με το επιχείρημα ότι εμείς έχουμε σύγχρονο αντισεισμικό κανονισμό δεν μπορεί να σταθεί αφού:

Τα κτίρια, σε ένα ποσοστό της τάξης του 60%,είναι κατασκευασμένα χωρίς καθόλου αντισεισμικούςκανονισμούς ή με τον αντισεισμικό κανονισμό του 1959. Το 1984 και το 1985 στον κανονισμό αυτό έγιναν τροποποιήσεις και συμπληρώσεις με ορισμένες πρόσθετες διατάξεις εξαιτίας των μεγάλων σεισμών στη Θεσσαλονίκη (1978) και στις Αλκυονίδες (1981).

Η εφαρμογή του Νέου Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού (ΝΕΑΚ) καθυστέρησε ακόμη μία δεκαετία. Το 2000 και το 2003 με τον ΕΑΚ θεσπίστηκαν αλλαγές με αυστηρότερες διατάξεις και έγινε τροποποίηση του χάρτη με τις ζώνες σεισμικής επικινδυνότητας.

Από τα παραπάνω προκύπτει η ανάγκη για άμεσο έλεγχο με κρατική ευθύνη των δημόσιων και κοινωφελούς χρήσης κτιρίων.

Το τι χρηματοδοτείται και τι όχι όμως δεν είναι τυχαίο.

Στην πραγματικότητα χρηματοδοτείται η «πράσινη μετάβαση», δίνονται κίνητρα και γίνονται επενδύσεις για ενεργειακές αναβαθμίσεις των κτιρίων (δημόσιων και ιδιωτικών), αλλά ο προσεισμικόςέλεγχος και η αντισεισμική θωράκισηκτιρίων και υποδομών δεν είναι προτεραιότητα γιατί δεν εξασφαλίζουν για τους επιχειρηματικούς ομίλους ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους. Σε αυτό το παιχνίδι ηΠεριφερειακή Αρχή(ΝΔ,ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) έχει καθοριστικό ρόλο.

Σημειώνεται όμως δραματική καθυστέρηση στην πραγματοποίηση ουσιαστικού προσεισμικού ελέγχου και λήψης των κατάλληλων μέτρων για τα σχολεία (νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια), εκ των οποίων πολλά έχουν σοβαρά προβλήματα.Τις εγκαταστάσεις τουπανεπιστημίου, τα κτίρια των δημόσιων υπηρεσιών, μονάδες υγείας και πρόνοιας, χώρους εργασίας κ.α.

Ο προσεισμικός έλεγχος δεν μπορεί να περιορίζεται στον πρωτοβάθμιο, οπτικό έλεγχο της κατασκευής, αλλά είναι αναγκαία η επιστημονική μελέτη της στατικότητας των κτιρίων και οι κατάλληλες επισκευές όπου απαιτούνται.

Ανύπαρκτος προσεισμικός έλεγχος και επεμβάσεις για σεισμική θωράκιση στα Ιόνια νησιά

Με βάση τον Αντισεισμικό Κανονισμό του 2000, οι περιοχές της Ελλάδος κατατάσσονται, από απόψεως σεισμικής επικινδυνότητας, σε τέσσερις κατηγορίες, ξεκινώντας από την Δ’ με τις περιοχές πιο υψηλού κινδύνου, Γ,Β, Α κατά σειρά επικινδυνότητας.

Τα νησιά Κεφαλονιά-Ιθάκη, Ζάκυνθος και Λευκάδα κατατάσσονται στην κατηγορία Δ’ ενώ η Κέρκυρα στην κατηγορία Γ’.

Η Ελλάδα η οποία κατέχει την έκτη θέση στις πιο σεισμογενείς χώρες του κόσμου, έχει 157 ενεργά σεισμικά ρήγματα που έχουν δώσει 570 σεισμούς μεγαλύτερους των 6 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.

Από αυτούς οι 20 σημειώθηκαν στην Ζάκυνθο, οι 17 στην Κεφαλονιά και οι 16 στη Λευκάδα κατατάσσοντας το Ιόνιο ως την πιο σεισμογενή περιοχή της Ελλάδας.

Οι λαοί στα νησιά μας έχουν πικρή πείρα από τέτοιες καταστροφές, όπως ο μεγάλος σεισμός του 1953, πριν ακριβώς 70 χρόνια, του 2003, πρόσφατα του 2014.

Παρόλα αυτά, και παρά τις υποσχέσεις όλων των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα, κανένας τους δεν έκανε τίποτα για την αντισεισμική προστασία και θωράκιση στα νησιά μας.

Οι ευθύνες τους είναι εγκληματικές, άλλο τόσο εγκληματικές είναι και οι ευθύνες των Δημοτικών καιΠεριφερειακών Αρχών όλα αυτά τα χρόνια ότι τα σχολεία στα νησιά μας, παραμένουν στην ίδια απαράδεκτη και επικίνδυνη κατάσταση για δεκαετίες,. Δημόσια κτήρια που συγκεντρώνεται πολύς κόσμος είναι ασυντήρητα, με αποτέλεσμα να απομειώνεται η αντοχή τους, χωρίς τους απαιτούμενους ελέγχους και την απαιτούμενη θωράκιση

Ενδεικτικά παραδείγματα:

Από το σύνολο των Σχολικών κτιρίων Κεφαλονιάς & Ιθάκης, τα 97 είναι πριν το 1990. Δηλαδή, υπάρχουν σχολικά κτίρια από 32- 103 χρόνων.

Στην Κέρκυρα, στην Λευκάδα και στην Ζάκυνθο τα περισσότερα σχολικά κτίρια είναι 35ετίας και πάνω και χρειάζονται σημαντικές ενισχύσεις ακόμη και σταδιακά μεταστέγαση σε νέα σχολικά κτίρια.

Δεν υπάρχει σχέδιο και χώροι διαφυγής. Στη Πόλη της Ζακύνθου π.χ. είναι περιορισμένοι από την δόμηση και ουδέποτε αγοράστηκαν οικόπεδα από την Τοπική διοίκηση παρά τα διαχρονικά αιτήματα προκειμένου να ενταχθούν σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για την εκκένωση της Πόλης.

Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του 2^ου Δημοτικού που δεν έχει επίγειο προαύλιο, αλλά οι μαθητές προαυλίζονται σε ταράτσα στο 1^ο όροφο!, γεγονός ιδιαίτερα επικίνδυνο, καθώς το σχολείο είναι σε πυκνοκατοικημένη περιοχή του αστικού ιστού και σε περίπτωση ισχυρού σεισμού δεν υπάρχει εύκολη διαφυγή σε ανοικτό χώρο. Στο κτήριο του Πλάνου, οι πόρτες αιθουσών ανοίγουν προς τα μέσα, κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο για σεισμογενή περιοχή. Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν σε όλα τα νησιά.

Μέχρι στιγμής η μόνη σοβαρή απόπειρα προσεισμικού ελέγχου πραγματοποιήθηκε από τον ΟΣΚ. Το σχετικό πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει το 2004, διακόπηκε το 2011 λόγω κατάργησης του οργανισμού. Την ίδια χρονιά, κόπηκε το 60% του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων του ΟΣΚ και δεν εκταμιεύτηκαν 2,5 εκατ. ευρώ για τη δεύτερη φάση των ελέγχων

Μας ανησυχεί επίσης ιδιαίτερα ότι στην συνεδρίαση του Π.Σ. στην Λευκάδα τον Μάρτιο που θέσαμε ως Λαϊκή Συσπείρωση το ζήτηματης αντισεισμικής θωράκισης,η αντιμετώπιση από την ΠεριφερειακήΑρχή(ΝΔ,ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ) ήταν επιεικώς απαράδεκτη, αλλά σίγουρα επικίνδυνη.

Είναι χαρακτηριστικά αυτά που περιλαμβάνονταν στην εισήγηση της Περιφερειακής Αρχής αλλά και στην απόφαση για το συγκεκριμένο θέμα στις 18.03.2023 (που ψήφισαν μαζί οι παρατάξεις της ΝΔ,ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ΑΝΑΣΑ(ΣΥΡΙΖΑ):

«…Όσο αφορά την ευρύτερη περιοχή των Ιονίων Νήσων, η μόνιμη και μεγαλύτερη απειλή είναι ο εγκέλαδος….Σε ότι αφορά τους σεισμούς με βάση τα πρόσφατα γεγονότα σε Τουρκία και Συρία…..αποδεικνύεται ότι η αντισεισμική δόμηση των κτηρίων αποτελεί αναμφισβήτητα τον κύριο και καθοριστικό παράγοντα για την αντιμετώπιση του σεισμικού κινδύνου. Η Ιόνια Ζώνη παρουσιάζει την υψηλότερη σεισμική επικινδυνότητα στην Ελλάδα….στο πλαίσιο των ολοκληρωμένων έργων ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ και ΛΑΕΡΤΗΣ δαπανήθηκαν χρήματα για την ενίσχυση των υποδομών…….εισηγούμαι….λήψη σχετικής απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου για την υλοποίηση των ενεργειών που θα επιτρέψουν  τόσο την πραγματοποίηση Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβάθμιων ελέγχων σε Σχολεία και άλλα Δημόσια κτήρια…..την εξεύρεση ανάλογης χρηματοδότησης για την επίτευξη του σκοπού αυτού…».

Και από την Απόφαση:

«….να υποβληθεί πρόταση….για ένταξη στο ΕΣΠΑ 2021-2027 με σκοπό την υλοποίηση των ενεργειών που θα επιτρέψουν τόσο την πραγματοποίηση πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων ελέγχων σε σχολεία και άλλα κτήρια…».

Μέχρι σήμερα:

Καμία απάντηση και εικόνα των προσεισμικών ελέγχων, πόσοι έχουν γίνει, σε πόσα κτίρια , ποια ήταν τα πορίσματα και τι μέτρα θα πάρουμε.

Κανένας προγραμματισμός για συγκεκριμένα μέτρα στο αμέσως επόμενο διάστημα και δέσμευση παρακολούθησης και ενημέρωσης ότι αυτά πραγματοποιούνται.

Καμιά υλοποίηση μέχρι σήμερα 3 ½ μήνες μετά οποιουδήποτε μέτρου.

Καμιά ενημέρωση.

Αντίθετα γίναμε μάρτυρες εσωτερικών αντιπαραθέσεων για τα διάφορα προγράμματα, παρουσία μάλιστα της Επιστημονικής Επιτροπής, ακούσαμε ευχολόγια και μεγάλα λόγια . Λόγια για τις δεσμεύσεις και τις Επιτροπές που θα συστήσει η κυβέρνηση, σχέδια και νόμους επιχάρτου όπως ο ΛΑΕΡΤΗΣ, ο ΕΓΚΕΛΑΔΟΣ κλπ.

Περισσεύει  η υποσχεσιολογία της κυβέρνησης και Περιφερειακής Αρχής πάντα μετά από τραγικά γεγονότα.

Το σίγουρο είναι ότι δεν έχει προχωρήσει κανένας προσεισμικός έλεγχος, δευτέρου βαθμού. Δεν γνωρίζουμε τα πορίσματα από τον προσεισμικό έλεγχο πρώτου βαθμού όπου αυτός έχει γίνει. Αντίθετα προχωράνε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης τα οποία αν γίνονται σε σχολεία μη ελεγμένα ουσιαστικά θωρακίζουν τον θάνατο.

Οι ευθύνες διαχρονικά των κυβερνήσεων των τελευταίων δεκαετιών είναι τεράστιες. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

• Τις χρόνιες ελλείψεις σε επιστημονικό προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων από Φυσικές Καταστροφές (ΔΑΕΦΚ
• Τις τεράστιες ελλείψεις που υπάρχουν σε υλικοτεχνική υποδομή και σε στελέχωση των άλλων αρμόδιων υπηρεσιών και φορέων, όπως είναι η Πολιτική Προστασία, η Πυροσβεστική, η ΕΜΑΚ, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, οι Κτιριακές Υποδομές κ.λπ., κεντρικά, στους δήμους και τις Περιφέρειες, οι οποίες καθιστούν τα όποια σχέδια αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών χαρτιά χωρίς ουσία.
• Τις μεγάλες ελλείψεις σε μηχανικούς, εργατοτεχνικό προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή στους δήμους και την Περιφέρεια για τις άμεσες επισκευές σχολείων, παιδικών σταθμών, κ.λπ.

Τέτοιο όμως είναι το αστικό κράτος, είτε πρόκειται για επιτελικό κατά ΝΔ είτε για δίκαιο κατά ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδιαώρα που μοιράζει απλόχερα για επενδύσεις 16,8 δισεκατομμύρια ευρώ, μέχρι σήμερα, από το Ταμείο Ανάκαμψης ο λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με την επιλεκτική -ανικανότητα του κρατικού μηχανισμού να ικανοποιήσει τις σύγχρονεςλαϊκές ανάγκες, να προσφέρει ουσιαστική αντισεισμική, αντιπλημμυρική και αντιπυρική προστασία.

Η επιστήμη έχει αποφανθεί ότι δεν έχει ανακαλυφθεί τρόπος πρόβλεψης και αποτροπής των σεισμών. Όμως με την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες για την προστασία της ανθρώπινης ζωής που θυσιάζεται στον βωμό των κερδών, των μεγάλων συμφερόντων, που πληρώνουν με κάθε τρόπο οι λαοί.

Επιμένουμε για την έγκαιρη λήψη των αναγκαίων μέτρων αντισεισμικής θωράκισης. Θεωρούμε άκρωςαναγκαία και επείγουσα αυτήν τη συζήτηση με την παρουσία και συμβολή του επιστημονικού δυναμικού της χώρας και τα συλλογικά όργανα του λαού, γιατί τελικά η υπεράσπιση της ζωής του είναι στα δικά του και μόνο χέρια.

Για αυτό απαιτούμε και διεκδικούμε:

• Άμεση πραγματοποίηση των Πρωτοβάθμιων και Δευτεροβαμιων ελέγχων όλων των προαναφερόμενων κτηρίων χωρίς καμιά καθυστέρηση.
• Άμεση χρηματοδότηση από την κυβέρνηση και το προϋπολογισμό της Περιφέρειας και από όποιο άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο υπάρχει.
• Την πλήρη στελέχωση όλων των αρμόδιων υπηρεσιών με το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό και την εξασφάλιση όλης της αναγκαίας υλικοτεχνικής υποδομής που χρειάζεται.
• Προστασία και αναβάθμιση των ελεύθερων ανοικτών χώρων. Πεζοδρόμια ασφαλή και ελεύθερα.
• Τακτική ουσιαστική ενημέρωση και εκπαίδευση του λαού.

                                               30.06.2023